|
|
|
|
|
 |
|
|
|
Owoc czy warzywo? http://pl.wikipedia.org/wiki/Pomidor
Pomidor (Lycopersicon Mill.) – rodzaj roślin z rodziny psiankowatych. Pochodzi z Ameryki Południowej.
Uprawa
Uprawiany jest powszechnie dla soczystych owoców. Znajduje się w rejestrze roślin uprawnych Unii Europejskiej. Wymaga gleb przepuszczalnych, ciepłych i zasobnych w próchnicę, oraz miejsc osłoniętych od wiatru i nasłonecznionych.
Wykaz gatunków
(Obejmujący 10 taksonów na podstawie danych Germplasm Resources Information Network[4]):
Lycopersicon cheesmaniae L. Riley
Lycopersicon chilense Dunal
Lycopersicon chmielewskii C. M. Rick et al.
Lycopersicon esculentum P. Mill. (daw. Solanum lycopersicum, Lycopersicon lycopersicum) – pomidor zwyczajny a. jadalny
Lycopersicon glandulosum C. H. Mull.
Lycopersicon hirsutum Dunal
Lycopersicon parviflorum C. M. Rick et al.
Lycopersicon pennellii (Correll) D'Arcy
Lycopersicon peruvianum (L.) Mill.
Lycopersicon pimpinellifolium (L.) Mill.
Przechowywanie pomidorów w lodówce może spowodować ich przemrożenie, bowiem temperatury poniżej 7 °C im nie sprzyjają. Prowadzi do wielu negatywnych skutków. utraty smaku, koloru i konsystencji oraz zwiększa prawdopodobieństwo gnicia.
Zastosowanie
Owoce (w znaczeniu botanicznym) są warzywami wg klasyfikacji towarów spożywczych[5]. Pomidory jadalne rosną w naturze w Ameryce Południowej i uprawiane tam są już od 8 tysięcy lat. Od XVI w. rozpowszechniły się na świecie, choć początkowo tylko jako rośliny ozdobne. Kilka gatunków ma duże znaczenie spożywcze i występują one w licznych odmianach o różnych kształtach, barwach i wielkości owoców. W Polsce najpopularniejszym gatunkiem uprawianym i spożywanym jest pomidor zwyczajny.
Systematyka[1]
Domena Lycopersicon J. Hill., 1765
Królestwo rośliny
Klad rośliny naczyniowe
Klad Euphyllophyta
Klad rośliny nasienne
Klasa okrytonasienne
Klad astrowe
Rząd psiankowce
Rodzina psiankowate
Rodzaj pomidor
źródło http://www.doz.pl/
Pomidor - owoc czy warzywo?
W 1893 r. Sąd Najwyższy Stanów Zjednoczonych - porządkując kwestię zróżnicowania ceł na warzywa i owoce - dla celów podatkowych uznał pomidor za warzywo (na podstawie jego zastosowań kulinarnych), nie wyrokując jednak w kwestii jego klasyfikacji botanicznej. Z naukowego punktu widzenia pomidor pozostaje owocem. W Polsce najpopularniejszym gatunkiem uprawianym i spożywanym jest pomidor zwyczajny.
wartości
http://info.zdrowie.gazeta.pl/
Nie tylko witaminy
Pomidor zaliczany jest do grupy tzw. żywności funkcjonalnej, czyli takiej, która oprócz dostarczania podstawowych składników odżywczych, zapewnia organizmowi dodatkowe korzyści zdrowotne.
Z badań wynika, że pomidor, dzięki zawartości kwasu liponowego (ALA), wpływa na poprawę metabolizmu, pomaga kontrolować poziom cukru we krwi, sprzyja rozszerzaniu naczyń krwionośnych i chroni przed występowaniem retinopatii cukrzycowej. Wykorzystywany jest także w leczeniu zatruć grzybami lub metalami ciężkimi. Usprawnia i łagodzi niektóre zmiany chorobowe w obrębie wątroby.
Jednym z podstawowych składników warzywa jest także likopen - organiczny związek chemiczny z grupy karotenów, zaliczany do antyoksydantów. To właśnie on nadaje pomidorowi czerwony kolor, a ponadto, podobnie jak witamina C, pomaga zwalczać wolne rodniki.
Nie bez znaczenia pozostaje również cholina (organiczny związek chemiczny wchodzący w skład lecytyny). Substancja ta korzystnie wpływa na sen oraz wspomaga kurczenie się mięśni, naukę i pamięć. Odpowiada m.in. za prawidłową budowę błon komórkowych, przekazywanie impulsów nerwowych, absorpcję tłuszczy oraz zmniejsza stan zapalny organizmu.
http://pl.wikipedia.org/wiki/Pomidor_zwyczajny
Owoce pomidora zawierają m.in.: sód, potas, magnez, wapń, mangan, żelazo, kobalt, miedź, cynk, fosfor, fluor, chlor, jod, karoten, witaminy: K, B1, B2, B6, C, PP; kwasy: pantotenowy, foliowy,szczawiowy; biotynę, a także śladowe ilości innych substancji, m.in. nikotyny.
Pomidor uprawny
Wartości odżywcze na 100 g produktu
Składniki pokarmowe Witaminy Składniki mineralne
woda 94,5 g witamina A 0,38 mg magnez 10 mg
energia 18 kcal witamina B1 0,06 mg fosfor 24 mg
błonnik 1,4 g witamina B2 0,04 mg żelazo 0,4 mg
białko 0,9 g witamina B6 0,11 mg sód 1,2 mg
tłuszcze 0,2 g witamina C 15 mg wapń 10 mg
węglowodany 2,8 g witamina PP 0,7 mg potas 280 mg
Pomidor - leczy?
Dzięki dużej zawartości witaminy C pomidory wzmacniają odporność i przyspieszają gojenie się ran. Duży owoc (ok. 180 g) w 60% pokrywa dzienne zapotrzebowanie na kwas askorbinowy. Pomidory zawierają też sporo dobrej dla skóry i oczu witaminy E (25 proc. dziennego zapotrzebowania) oraz beta-karotenu i jego pochodnych (likopen), czyli silnych antyoksydantów, bezcennych dla naszego zdrowia substancji neutralizujących szkodliwe wolne rodniki. W pomidorach są także witaminy z grupy B, w tym witamina PP, która pozytywnie wpływa na metabolizm cukru i cholesterolu we krwi, a także witamina K mająca właściwości regulujące krzepliwość krwi w organizmie.
Pomidory to też bogactwo mikro- i makroelementów. Jednym z najważniejszych jest potas, który dzięki swojemu działaniu moczopędnemu obniża ciśnienie krwi. Ale warzywa te dostarczają nam również wapnia, magnezu i żelaza. Znajdziemy w nich też rzadko spotykane w produktach spożywczych mangan, miedź czy kobalt.
 źrudło http://storczyki.szczecin.pl/
|
Moje storczyki mieszkają głównie na trzech stojących w różnych miejscach domu kwietnikach, upakowane tak gęsto, że prawie nie mają miejsca. Stoją też na parapetach wschodnich i zachodnich okien w pokojach i łazience oraz we wszystkich innych miejscach, gdzie można je ustawić.
Po pierwszych niepowodzeniach z osłonkami doniczek wszystkie moje rośliny uprawiane były w przezroczystych doniczkach, bez ozdobnych osłonek, co może nie było bardzo estetyczne, ale za to miałam pewność, że one czuły się dobrze, a ja mogłam kontrolować bez żadnych przeszkód wilgotność podłoża obserwując jego kolor oraz kolor korzeni. Po kilku latach uprawy nabrałam już doświadczenia i powróciłam do ceramicznych osłonek. Rosną w nich moje katleje oraz wszystkie sabotki. Z mich doświadczeń wynika, że sabotki zdecydowanie lepiej rosną w nieprzezroczystych, najlepiej czarnych doniczkach storczykowych, lub właśnie w osłonkach, ponieważ ich korzenie nie lubią światła. Zauważyłam też, że jeśli podłoże wypłucze się spomiędzy korzeni sabotków, te natychmiast wyhamowują wzrost. Trzeba więc kontrolować ilość podłoża i uzupełniać je, tak, żeby korzenie sabotków nie wystawały ponad podłoże. Większa część moich falenopsisów w dalszym ciągu rośnie w przezroczystych doniczkach bez osłonek.
Większość moich storczyków wymaga całkowitego przeschnięcia podłoża po każdym podlaniu. Istnieje też kilka wskazówek, które mówią, kiedy należy już podlać roślinę:
1. Jeśli korzenie w doniczce są zielone, to znaczy, że roślina nie potrzebuje wody. Należy ją podlać dopiero, kiedy korzenie zrobią się srebrne, lub białe, jak te na zewnątrz doniczki.
2. Jeśli wewnątrz doniczki skrapla się woda na ściankach, to należy się jeszcze wstrzymać z podlewaniem.
3. Jeśli doniczka jest ciągle ciężka (każdy hodowca szybko uczy się, co to znaczy lekka lub ciężka doniczka), to znaczy, że podłoże jest jeszcze nasiąknięte wodą.
Widziałam może ze sto zmarnowanych storczyków z powodu przelania i tylko jednego, który został zasuszony.
 
Wszystkie moje doniczki stoją na podstawkach wysypanych warstwą keramzytu, które wypełniam wodą jak tylko mi się przypomni. Keramzyt jest też na dnie osłonek ceramicznych. Zwiększa on powierzchnię parowania wody i powoduje większą wilgotność powietrza wokół storczyków. Stłoczenie roślin też przyczynia się do stworzenia korzystnego mikroklimatu. Mam też zainstalowany na kwietniku termometr z higrometrem, który pozwala mi kontrolować wilgotność powietrza.
Wystawianie na zewnątrz
Niektóre moje storczyki, takie jak cymbidia, oncydia, katleje, zygopetala i dendrobia lubią spędzać lato i jesień na zewnątrz. Storczyki wystawiam już wiosną, najczęściej na początku maja, a zabieram jesienią (październik). Dendrobium kingianum i cymbidia zabieram dopiero kiedy zapowiadają pierwsze przymrozki. Rośliny spędzają lato od północnej strony, ewentualnie od wschodniej lub zachodniej, ale nie w bezpośrednim słońcu. Nie może na nie też padać deszcz, bo jeśli lato będzie deszczowe, to mogą tego nie przeżyć.
Na zewnątrz nie wystawia się falenopsisów! Także nie wszystkie dendrobia i sabotki lubią wakacje na zewnątrz. Niektóre rośliny stoją na zewnątrz na turystycznym stoliku, a inne wiszą na specjalnej kratce, zawieszone w plastikowych osłonkach. Osłonki na doniczki mają specjalnie nawiercone otwory, żeby korzenie mogły swobodnie oddychać oraz, żeby ewentualna woda nagromadzona podczas zacinającego deszczu mogła natychmiast odpłynąć i nie zalegać w osłonce. Otwory w osłonkach wiercę sama przy pomocy specjalnego wiertła do wycinania dziur w drewnie.
| Rozmnażanie w domowych warunkach |
|
Najprostszym sposobem rozmnażania roślin o sympodialnym typie wzrostu (dużo pseudobulw) jest ich podział na dwie mniejsze (patrz tekst o przesadzaniu). Nie ma natomiast możliwości dzielenia roślin o monopodialnym typie wzrostu, takich jak falenopsis. Czasem zdarza się, że roślina wytworzy maleńką roślinkę wyrastającą z boku, lub na pędach kwiatowych zamiast kwiatów. Taką roślinkę storczykarze nazywają „keiki”. Keiki pojawia się najczęściej, kiedy roślinie jest źle i stara się ratować, przez wytwarzanie młodych roślinek. Czasem pojawia się bez powodu. Można też sprowokować powstanie takiego keiki. Ja czasem obcinam przekwitłe pędy kwiatowe i ustawiam je w wazonie na południowym oknie, blisko szyby. Duże natężenie światła w zestawieniu z wysoką temperaturą pobudzają „uśpione oczko” do wytworzenia młodej roślinki. Najpierw pojawiają się liście, potem korzonki. Jeśli roślinka ma co najmniej 3 listki i co najmniej 3 korzonki, z czego jeden ma co najmniej 3 cm, można ją odciąć z kawałkiem pędu i wsadzić do maleńkiej doniczki. Należy też pamiętać o obcięciu pędu kwiatowego, jeśli keiki chce kwitnąć. Można też stymulować powstanie keiki na rosnącym pędzie, na roślinie przy pomocy żarówki skierowanej prosto na „oczko”, należy tylko uważać, żeby nie poparzyć całej rośliny.
  
  
Eksperymenty z ukorzeniaczem pomieszanym z wazeliną, którą smaruje się „oczko” w celu pobudzenia do wytworzenia keiki, niestety nie przyniosły u mnie nigdy żadnego efektu.
Rozmnażanie z siewu w domu zazwyczaj nie wychodzi, chociaż łatwo rośliny zapylić i doczekać się nasion po kilku miesiącach, ale do skiełkowania potrzebują one odpowiednich grzybów w podłożu, a z tym jest już gorzej. Można próbować wysiewać je na stare podłoże od innego storczyka, ale szanse na przychówek są prawie żadne.
, które wyróżniają ją od dotychczas występujących. Są to najczęściej wyjątkowa barwa czy kształt kwiatów, długość i obfitość kwitnienia, kolor liści, nietypowe owoce czy pokrój. Cechy te muszą być zachowane u pozyskanych z rośliny matecznej sadzonek.Nowe odmiany sprawdza się pod kątem
). Dodatkową ozdobą kwiatów jest brzeg płatka. U nowych odmian bywa pofałdowany, fryzowany lub - co zdarza się coraz częściej - koronkowy i fantazyjnie postrzępiony. Kwiaty muszą być sztywne, dzięki czemu stają się odporniejsze na wiatr czy deszcz. Zmieniają się także mody dotyczące kolorystyki kwiatów
Nic tak nie zdobi ogrodu jak dobrze zaprojektowany staw, na którego tafli pysznią się wspaniałe rośliny wodne. Temat miesiąca Czym ozdobić wodną taflęZwykle chcemy, aby jeziorko wyglądało jak naturalne. Oto rośliny, które pomogą osiągnąć ten cel Ogrody Przytulny skraw
rozsadzania. Na jednym stanowisku mogą rosnąć przez wiele lat, tworząc okazałe, wspaniale kwitnący kępy. Jedynie odmiany zimozielone wymagają okrycia na zimę stroiszem, matami ze słomy lub agrowłókniną.Zobacz zdjęcia liliowcówPełne kwiatyNa szczególną uwagę zasługują odmiany o pełnych kwiatach
rogaty 'Friolina' ma miniaturowe, delikatnie pachnące kwiaty (kolory jak na zdjęciu). Zdobią roślinę od wiosny do sierpnia, a jeśli sadzonki kupimy we wrześniu - przez całą jesień. Odmiana ta posadzona w wiszącym pojemniku tworzy szeroką kulę. Kosmos 'Chocamocha'odznacza się bardzo ciemną barwą i
Ważnym czynnikiem, przy ich wyborze jest nie tylko ekspozycja (miejsce słoneczne czy cieniste, narażone na wiatr), ale także i to, ile czasu będziemy mogli poświęcić na pielęgnację. Największy wybór gatunków i odmian znajdziemy na miejsca słoneczne. Pamiętajmy, że rośliny posadzone w słońcu
przerwie ukazują się nowe, ale już nie tak liczne kwiaty, a kwitnienie trwa aż do pierwszych przymrozków.'Red Ace' to odmiana mało wymagająca i dlatego polecana do ogrodów, parków, a także do zieleni miejskiej. Można ją sadzić na rabatach, najlepiej w grupach po kilka, kilkanaście sztuk, nadaje się też na
![Hortensja bukietowa Magical Candle Kolmcan [ Nowa odmiana]](http://bi.gazeta.pl/im/cc/8c/de/z14585036D.jpg)
Ta nowa odmiana o wspaniałych, olbrzymich kwiatostanach i bardzo długim okresie kwitnienia z pewnością ucieszy wszystkich miłośników hortensji. Krzew dorasta do 2 m wysokości, jest zwarty, zbudowany ze sztywnych i prostych pędów okrytych ciemnozielonymi liśćmi. Kwiaty pojawiają się na wierzchołkach
![Cyklamen [Przegląd odmian]](http://bi.gazeta.pl/im/88/d8/e7/z15194248D.jpg)
nazwę cyklamenowej. Ale są też odmiany różowe, purpurowe, białe, łososiowe i czerwone. Dzięki chłodnym odcieniom kwiaty wyglądają świetliście i świeżo. A liście? Zazwyczaj ozdabiają je jasnoszare desenie, u nowych odmian wyjątkowo piękne (np. u serii Picasso).Na zdjęciu powyżej: Odmiana 'Metis Red
![Jaśminowiec [Przegląd odmian]](http://bi.gazeta.pl/im/bd/57/f6/z16144317D.jpg)
odmiany nawet do lipca. Na zdjęciu powyżej: Krzew jaśminowca w pełni kwitnienia obsypany jest deszczem białych kwiatów. Fot. Shutterstock/contax66 Na zdjęciu powyżej: Jaśmin to pnącze o żółtych kwiatach, który często jest mylony jaśminowcem o białych kwiatach Ponieważ jaśminowce są obsypane kwiatami
, cebuli pozwalamy zapaść w stan spoczynku aż do stycznie, kiedy sadzimy ją w nowejziemi Jak wskazuje nazwa roślina kwitnie zimą, nawet przez kilka miesięcy. Dorasta do 30-40 cm wysokości i tworzy kulistą formę obsypana gęsto kwiatami. Przypominają one pełnokwiatowe różyczki. Jest wiele odmian tej rośliny
-40 cm nad ziemią, bo wszystkie kwiaty powstają na nowo wyrosłych pędach. Najstarszą i chyba ciągle najbardziej popularną odmianą z tej grupy jest 'Jackmanii' dorastająca do 3-4 m i obsypująca się masą ciemnofioletowych kwiatów. W podobnym czasie kwitną też: różowe 'Comtesse de Bouchaud' i 'Hagley
![Byliny najatrakcyjniejsze w sierpniu [Przegląd gatunków]](http://bi.gazeta.pl/im/73/b4/dc/z14464115D.jpg)
pomarańczowe go odnajdzie my pośród dzielżanów. Uwagę zwracają odmianydzielżanu jesiennego (Helenium autumnale) 'Wildform' (150 cm) i 'Helena Gold' (120 cm) o kwiatach złocistożółtych, a także czerwona 'Helena Red' (120 cm). Już w lipcu zakwita 'Moerheim Beauty' (80 cm), efektowna odmiana dzielżanu ogrodowego
warto zwrócić uwagę na nową serię Sutera Nova; odmiany z tej serii mają jędrne łodygi, kwitną obficie do jesieni i charakteryzują się ciekawymi kolorami kwiatów. W słonecznych i półcienistych miejscach można sadzić w wiszących pojemnikach także oryginalnie wyglądającą werbenę "Coral Star"
nasadach. Odmiany bywają w innych odcieniach, a także dwubarw-ne, podwójne lub postrzępione. Mak wschodni dobrze rośnie na żyznej glebie, w słonecznych, zacisznych miejscach. Po przekwitnięciu kwiatów liście zasychają, a jesienią wyrastają nowe rozety. W przeciwieństwie do maku lekarskiego jego
więc przeznaczać dla nich zaciszne stanowiska i w czasie silnych mrozów solidnie okrywać krzewy. Cięcie nie jest wskazane, warto tylko usuwać przekwitłe kwiatostany. Na zdjęciu powyżej: 'Forest flame' to wyjątkowo ozdobna odmianamieszańcowa. Kwitnie obficie, a grona jej kwiatów mają długość
, ale w różnych tonach - zimnych "fuksjowych" i ciepłych "łososiowych", jaśniejsze i ciemniejsze. Znajdziemy też białe i fioletowe, nawet dwubarwne i z pełnymi kwiatami. Co roku przybywa nowych ciekawych odmian. Wszystkie kwitną od chwili posadzenia w pojemnikach na balkonie czy
, której srebrzystymi zwisającymi pędami z kwiatami w płomiennych kolorach możemy zastąpić opatrzone już kocanki włochate Silver. Szczególnie ciekawy efekt osiągniemy, zestawiając komonicę z podobnie zabarwioną odmianą Superbells Orange. Na zdjęciu powyżej: Szałwia omączona 'Victoria Blue' (Salvia
licznych jej odmian wyróżniają się 'Alba Superba' (kwiaty białe, u podstawy zaróżowione), 'Brozzoni' (kwiaty białoróżowe o średnicy do 25 cm), 'Lennei' (dwubarwna - kwiaty ciemnopurpurowe, wewnątrz białe), 'Rustica Rubra' (różowoczerwona z białoróżowym wnętrzem). Na początku maja rozwija pąki różowo-biała
kolorystyce tych storczyków dominuje fiolet, zieleń, brąz i biel w różnych wzorzystych układach. Jako kwiat cięty sabotek jest bardzo trwały, bardzo długo też utrzymuje się na pędzie. Aby namówić sabotka do ponownego kwitnienia, trzeba go przechłodzić i przesuszyć mu podłoże. U bardzo licznych odmian tego
, złocień krzewiasty, zwany ostanio srebrzeniem (pojawiło się teraz sporo nowych odmian w różnych barwach), a także osteospermum - afrykańską stokrotkę. Spośród roślin uznawanych za uzupełniające kompozycję - towarzyszące kwiatom (najczęściej sa to gatunki i odmiany o dekoracyjnych pędach lub liściach
źrudło http://info.e-ogrody.pl/
orzeh owoc czy warzywo?
Owocem w biologicznym ujęciu; w zasadzie nie ma naukowego udowodnienia dla naszego podziału na warzywa i owoce - tylko tradycyjny podział. Często bowiem to co uważamy jest za warzywo, jest... owocem (np. pomidor, który jest owocem jagodowym). Tradycyjnie za to orzechy to po prostu orzechy i w kulinariach nie przypisuje się ich do żadnej z obu grup. Tak samo jest np. ze zbożam
|
|
|
|
|
| |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
